ambrosius' hymnen

 

Zingen moet ons hart: Hymnen / Ambrosius
vertaald en toegelicht door Patrick Lateur
Eindhoven: Damon, 2019.- 135 p.
Uitgegeven in de reeks Monobiblos, deel 6
ISBN 978-94-6340-163-0

Damon was een filosoof uit Syracuse die vooral bekendheid kreeg omdat hij de vriend was van Phintias. Zij waren boezemvrienden. Eens veroordeelde Dionysius van Syracuse (4e eeuw vC) Phintias voor een vergrijp ter dood. Hij kreeg uitstel om zijn zaken te regelen tot zonsondergang, mits Damon zich garant stelde. Damon stond aan het eind van de dag al klaar om terecht gesteld te worden, toen Phintias op het nippertje terugkwam om zijn plaats in de nemen. Beiden werden vrijgelaten. Ze golden in de oudheid als symbool van hechte vriendschap.

Deze Eindhovense uitgeverij heeft Damon als naamgever gekozen. Hun wetenschappelijk en algemeen fonds richt zich op filosofie & ethiek, theologie, politicologie, wereldliteratuur (o.a. vertalingen van klassieke werken) en (gezondheids-)zorg. Een van hun reeksen is Monobiblos waarin vertalingen van antieke poëzie worden gepubliceerd, o.a. van Theognis van Megara. 

Deeltje 6 geeft de Latijnse tekst en de Nederlandse vertaling van de 14 hymnen van Ambrosius en 13 postambrosiaanse hymnen. Aurelius Ambrosius, geboren in Trier, werd in 370 gouverneur van Aemilia en Liguria, met Milaan als residentie. Hij werd aan het keizerlijk hof gewaardeerd, "onder meer door zijn diplomatieke tussenkomsten in de verhoudingen tussen arianen en katholieken. Toen de ariaanse bisschop Auxentius in 374 overleed, werd Ambrosius, een ongedoopte catechumeen, zonder enige voorafgaande wijzing tot bisschop uitgeroepen. Dat ambt zou hij tot zijn dood in 397 bijna een kwart eeuw uitoefenen en daarin werd hij een heftige bestrijder van het arianisme" (p.9).

Ambrosius, één van de vier kerkvaders van het westen, schreef veel, zoals tractaten, brieven, homilieën en hymnen. Met zijn hymnen werd hij de eerste christelijke dichter van het westen en betrok hij als eerste de gelovigen in de kerkzang.

Na een kort en bondige inleiding over de antieke hymnen  in het algemeen (zoals de Homerische hymnen) en die van Ambrosius in het bijzonder en over de liedschrijver zelf geeft Lateur naast de Latijnse tekst de Nederlandse vertaling en geeft een duidelijke uitleg bij elk van de in totaal 27 hymnen van Ambrosius en de latere (al dan niet anonieme) liedschrijvers (helaas achterin het boekje). 

Weer zo'n klein pareltje van Uitgeverij Damon.
Zeker voor Latinisten én voor hen die geïnteresseerd zijn in de vroeg christelijke wereld, is dit een mooie aanwinst!

© conens & van wiechen drs A. van Wiechen