aanraders romeinse keizers
In een aantrekkelijk en rijk geïllustreerd boek worden de levens van de Romeinse keizers belicht:
De Romeinse keizers
Het leven aan het hof en op veldtocht
geschreven door Michael Sommer
Oorspronkelijk titel: The complete Roman Emperor.- London: Thames & Hudson, 2010.
's-Graveland: Fontaine Uitgevers, 2010
208 p., 229 kleurenillustraties & kaarten
ISBN 978-90-5956-359-9
Geen chronologische aanpak, maar thematisch. Allereerst geeft Sommer in het kort een geschiedenis van het Romeinse wereldrijk in vijf eeuwen (van de eerste tot en met de vijfde eeuw). Hoofdstuk twee belicht de overgang van republiek naar keizerrijk met de politieke manipulaties, met botsende ego's (Julius Caesar, Marcus Antonius e.a.) en het goede gevoel voor "PR" van Octavianus (keizer Augustus), die zichzelf aanvankelijk zag als eerste onder zijn gelijken. Daarna zien we hoe na Augustus' dood in die vijf eeuwen keizers werden geboren, gemaakt, aangewezen of geadopteerd. Aanvankelijk bleef het keizerschap in de familie, later zorgde adoptie van een capabele opvolger (tweede eeuw), daarna werd invloed & macht van de militairen steeds belangrijker; het werd een "keizerrijk van ijzer en roest". De vierde eeuw was de periode waarin het keizerrijk meer en meer christelijk werd. In de vijfde eeuw was de splitsing van het enorme rijk een feit.
En wat deed de Romeinse keizer zo op een dag? Waar woonde hij, wie waren zijn ambtenaren, hoe kwam hij aan zijn geld, wat was de macht van de Romeinse "first lady" .... vragen die in hoofdstuk vier Keizer zijn aan bod komen. Veel keizers waren een groot deel van hun regering op veldtocht tegen de vijand die de grenzen bedreigde óf tegen een andere Romeinse bevelhebber die aasde op de macht. Hadrianus was een van de weinig keizers die hoofdzakelijk reisde om andere dan militaire redenen. De twee hoofdsteden belicht Sommer in hoofdstuk zes. Rome werd een stad van marmeren tempels, markten, openbare gebouwen en monumenten waarin het prestige van de heersende keizer zichtbaar werd voor alle inwoners. Maar de groeiende stadsbevolking moest wel gevoed worden; een constante graanstroom was een vereiste om het plebs tevreden te houden. Maar behalve het brood, waren ook de spelen van groot belang: gladiatoren in de arena, theatervoorstellingen, wagenrennen ..... Constantijn de Grote stichtte een nieuwe hoofdstad in het oude Byzantion; het werd zijn Nieuwe Rome, Constantinopel (stad van Constantijn), het huidige Istanbul. De geschiedenis had al bewezen dat de centrale rol van Rome was uitgespeeld, dat het uitgestrekte rijk moeilijk te besturen was en dat de economische toekomst in het oosten lag. Tot 1453 zou Constantinopel hoofdstad blijven van het oost-Romeinse of Byzantijnse rijk.
Het laatst hoofdstuk gaat - hoe kan het ook anders - over het verval en de ondergang van het west-Romeinse rijk dat een definitief feit werd op 31 augustus 476 toen het "keizertje" Romulus Augustulus met "vervroegd" pensioen werd gestuurd - dertig jaar later leefde hij nog ! - door de machtige Germaanse legeraanvoerder Odoaker.
Achterin het boek zijn in chronologische volgorde korte levensbeschrijvingen van de ruim tachtig Romeinse keizers en een register opgenomen. Ook vier pagina's suggesties voor het Verder lezen ... en daar vinden we één minpuntje: de aangeraden boektitels zijn zó overgenomen uit het Engelse boek, waardoor alleen de Engelse vertaling van de klassieke bronnen worden genoemd. Terwijl er in het Nederlands prachtige vertalingen zijn van Suetonius, Flavius Josephus, Apuleius etc. Hetzelfde geldt ook voor Nederlandstalige Romeinse-keizer-literatuur.
Sommer's De Romeinse keizers geeft een mooi inkijk in vijfhonderd jaar Romeins keizerschap: briljante en "goede" keizers, al dan niet capabele soldatenkeizers, wrede & gestoorde keizers.... Een prettig leesbaar en prima overzicht!