aanrader ephese

Discoveries at Ephesus including the site and remains
of the great temple of Diana by J.T. Wood
With the appendix: Greek and Latin inscriptions from Ephesus
found in the excavations
Originele uitgave 1877, heruitgave (onlangs)
ca. 350 p.- ISBN 978-0-343-89158-9

Een van de eerste boeken die ik aan het begin van mijn studie in Leiden leende uit de Universiteitsbibliotheek was dit fascinerende opgravingsverslag van John Turtle Wood. Een boek uit 1877! Het had een prachtige harde kaft en - naast de vele zwart-wit illustraties - ook mooie gekleurde afbeeldingen. Fijn dat ik nu een heruitgave in de serie Scholar select zelf kan aanschaffen. Natuurlijk het orgineel is mooier, groter etc., maar tekst en afbeeldingen (niet in kleur) zijn in deze fotografische heruitgave (wel verkleind) goed te lezen/zien.

De Engelse architect John Turtle Wood voelde zich 'geroepen' het Artemision in Ephese - een van de zeven wereldwonderen - terug te vinden. Hij gebruikte zijn bescheiden kapitaaltje om een opgravingsconcessie te bemachtigen, zijn reis in mei 1863 naar de ruïnes van Ephese te bekostigen en enkele arbeiders ter plekke in te huren.

Dit verslag van Wood's jarenlange opgravingscampagnes laat zich lezen als een spannend avonturenverhaal. Wood kreeg problemen met de Ottomaanse bureaucratie, met Turkse roversbenden en kon maar geen goede voorman vinden. Hij verzuchtte dat hij elke nationaliteit al had ingehuurd, maar dat de meeste ergerlijke en onbetrouwbare voorman een Engelsman bleek te zijn! Ook was hij beslist niet altijd blij met pottekijkers, vooral niet met Europese toeristen ..... Ze sloegen soms neuzen van beelden af en namen als souvenir marmeren handen en voeten mee! Persoonlijk kreeg Wood het ook zwaar te verduren: hij viel van zijn paard, brak zijn sleutelbeen, kreeg malaria-koortsaanvallen en overleefde ternauwernood een moordaanslag.

Uiteindelijk werden Wood's inspanningen beloond op de laatste dag van het jaar 1869. In een van de proefsleuven stuitte gravers op een zeer dik fundament van marmer. Dit moest wel het fundament van het Artemision zijn! Bij verdere opgravingen in de eerste maanden van 1870 bleek dat deze veronderstelling juist was. Behalve gedeelten van het tempelfundament vond Wood ook brokstukken van met reliëf versierde zuiltrommels.

Wood bleef nog enige jaren actief in Ephese, maar in 1874 weigerde het British Museum meer geld op tafel te leggen en Wood moest zijn opgravingen staken. Niet nadat er - zoals afgesproken met de Turkse overheid - belangrijke marmeren brokstukken van het Artemision naar London waren verscheept.

Ik heb opnieuw weer van Wood's boek (incl. typisch Engelse onderkoelde humor) genoten!